Ülkenin müzikle ilgisi o ülkenin kaç müzik dergisi olduğu ile yakından ilgili. Portekiz basınını bir haber için tararken dikkatimi çekti. “Blitz” müzik dergisi. 1980’den bu yana ülkede okunuyor. Mesela İngiltere’de yayımlanan Gramofon 1923 yılından beri yayında. Peki ya diğer Avrupa ülkeleri?
PORTEKİZ’DE 30 YILDIR VAR
Blitz 80’li yıllardan beri yayında. Şimdi daha çok dijitalde. Ama yine de referans dergisi. Arte Sonora-Ses teknolojisi, rock, caz ve elektronik müziği kapsayan modern dergi. Jazz.pt hem online hem de basılı
UZUN YILLAR GENİŞ YELPAZE
Rockdelux; İspanya’nın en prestijli müzik ve kültür dergilerinden (1984-2023) Basılısı kapanmış olsa da, dijitalde devam. Ruta 66, Rock and Roll ve alternatif müziğin kült dergisi. 1985 yılından bu yana yayında. MondoSonoro ücretsiz dağıtılan ve hâlâ çok okunan bağımsız müzik dergisi. Scherzo, klasik müziğe odaklanan aylık bir yayın. Música Dispersa Magazine deneysel müzik, folk müzik ağırlıklı. Yelpazeye bakar mısınız?
KOMŞU ROCK’A MERAKLI
90’dan beri yayında olan dergisi var mesela; Jazz & Tzaz… Sonik-Yunanistan’ın modern rock/pop ve elektronik müzik dergisi. Sonra metal dergi Metal Hammer Greece. Bir avuç nüfusta üç dergi.
AVRUPA’NIN EN ESKİ CAZ DERGİSİ
Avrupa’da caz geleneğinin ülkesi Polonya…. Dergilerde de kendini gösteriyor. Jazz Forum-1964’ten beri yayımlanan, Avrupa’nın en eski caz dergilerinden biri. 22 yıllık bir rock dergisi var; Teraz Rock. Çok popüler. Ruch Muzyczny müzikoloji odaklı dergi. Piyasada satılıyor.
KÖKLÜ DERGİ
Macaristan müzik geleneği ve yelpazesi geniş bir ülke… En prestijli dergi Gramofon. Kuruluş yılı 1996.
MARKA DERGİLER
Fransa’dan bir demet; Les Inrockuptibles-1980’lerden bu yana müzik, kültür, edebiyat dergisi. Rock & Folk en eski pop/rock dergilerinden. Jazz Magazine en önemli caz dergilerinden. Almanya’ dan bir tarih; Musikexpress-1969’dan beri yayında. Musica İtalya’dan 1980’ den beri yayında olan bir klasik müzik dergisi. 1970 yılından bu yana yayında olan Hollanda’dan çıkan OOR. Orkester Journalen İsveç’te çıkıyor dergi. En eski İskandinav caz dergisi…
Toplamda Avrupa genelinde aktif 40–50 civarı müzik dergisi var diyebiliriz. İnternet ortamında olanlar hariç…
BİZDE DERGİNİN ADI YOK
Hey, Blue Jean, Roll, Yüxexes vb… Ne oldu? Dergileri okuduk sıkıldık mı? Caz ve klasik müzik dergileri de vardı. Efendim devir değişti artık internette her şey. ‘E orada da istediğiniz bilgileri bulabilirsiniz diyeceklerin sayısı çoktur.’ Sanki yukarıda adı geçen ülkelerde internet yok, yazılı basın bunalımda değil. Ona rağmen sayılar bunlar. Bizde şu an dergi niyetine bir Andante var. 2002 yılından bu yana ayakta kalabilme başarısını gösterdi.
30 YILLIK DERGİYDİ
Mesela Jazz dergisi… 1991 yılında çıktı. Bugün dijital ortamda.
YÜZ BİN TİRAJLARI VARDI
Hey dergisi 1970-1980’lerde 100 bini aşan satış rakamlarına ulaştı. 1994’te kapandı. Blue Jean 1990’ların ortasında 80 bin–100 bin arasında satıyordu. Sonra 50 bine düştü. Yine de kapandı. Billboard Türkiye (2006–2010) Billboard lisanslı müzik dergisiydi. 20 bin ile 30 bin arasında sattı. Ama 6 yıl sonra kapandı. Roll (1996–2006) entel rock meraklılarının vazgeçilmeziydi. 12 binli rakamlara kadar çıktığı olmuştu. Yüxexes ağırlık bizim rock gruplarının merkeziydi. Türkçe rock çıkış yılları ile birlikte o da yükseldi. 1991’de çıktı 2000’ de bitti. 10 bin tirajlara kadar çıktığı oldu. Türkçe metalin markası Laneth 1991’de çıktı 3 yıl sonra bitti. Ama kült hali halen devam ediyor. Bugün müzik devam ediyor… Ama dergisi yok. Bunun cevabı internet çıktı, mertlik bozuldu değil!
Sina Koloğlu
